Recording: Patent op het leven
Patent op het leven: zinvol of onwenselijk ?
Vrijwel al het voedsel dat wij eten, plantaardig of dierlijk, komt uit een hoog-technologisch productie systeem dat er voor zorgt dat er voedselzekerheid is tegen een redelijke prijs. Dat klinkt allemaal vriendelijk, maar zodra het duidelijk wordt dat de macht over ons voedsel in de handen is van slechts een tiental grote mondiale bedrijven, dan is het de vraag of dat voor zowel de consument als de producent de meest ideale situatie is. Zeker als aan de technologische inspanningen van de bedrijven patenten gekoppeld zijn die het mogelijk maken om monopolieposities te creëren.
Hoe zit dat nu voor onze nationale trots: de plantenveredeling en zaadproductie? In Nederland wordt al jaren gewerkt met het kwekersrecht dat bedrijven toegang geeft tot materiaal van hun concurrent om op hun beurt weer verbeteringen aan te brengen in een tomaat, paprika of een krop sla. Zelfs voor het handelen in licensies op patenten op genen die aantrekkelijke eigenschappen voor groentes verzorgen is een platform ontwikkeld. Nu hebben een aantal multinationals een stap verder gezet in de patentering. In hun patentclaims eisen ze namelijk het volledige eigendom van een hele plant (paprika, broccoli) met bepaalde eigenschappen op. Dit zet open source innovatie onder druk en maakt het speelveld voor de plantenveredelaar kleiner. Ontwikkelingen gaan zo langzamerhand in de richting van een volledige patentering van het leven op deze planeet. Zijn dit zinvolle ontwikkelingen of is dit onwenselijk?
uitzending Zembla ‘De Monsanto Methode’
Michel Haring (1961) hoogleraar Plantenfysiologie, SILS van de Universiteit van Amsterdam en is moleculair bioloog met als specialisatie de moleculaire genetica van planten. Hij promoveerde in 1991 aan de Vrije Universiteit van Amsterdam. In augustus 2000 werd hij benoemd tot hoogleraar Plantenfysiologie aan het Swammerdam Instituut voor Levenswetenschappen van de UvA. Centraal in zijn onderzoek staat de vraag hoe plant stress factoren (droogte, zout, insecten) in hun omgeving waarnemen en hoe ze deze waarnemingen omzetten in een respons. Het werkveld van zijn groep strekt zich uit van processen op het molecuul niveau tot de effecten hiervan op het ecosysteem. In de discussie rondom de toepassing van GMO’s in de landbouw heeft hij veel ervaring opgedaan in discussies de biologische sector en is hij aanjager van een brede discussie over technologieën en patentering in de plantenveredeling in het algemeen.
