We denken dat nieuwe technologie wordt ontwikkeld door hippe bedrijven als Google en Apple. Maar is dat wel zo? De econoom Mariana Mazzucato onderzoekt de herkomst van nieuwe technologie, en kwam erachter dat de overheid meer invloed heeft dan we denken.
We kijken met elkaar naar fragmenten uit de aflevering en praten aan de hand daarvan met speciale gasten en elkaar over het onderwerp door. We delen gezichtspunten en gaan op zoek naar de betekenis op lokaal niveau. Luister, denk en praat mee! De toegang is gratis.
Speciale gasten:
Hugo Vos – Directeur Geo Energie bij TNOWilbert Hoondert – Strategisch Adviseur Economische Ontwikkeling bij de Gemeente Delft
Geert-Willem van Weert – Investeerder en Interim Professional
en anderen…
Over de aflevering “De slimme staat”
De Italiaans-Amerikaanse econoom Mariana Mazzucato pleit er in haar veelgeprezen boek “De Ondernemende Staat” voor opnieuw te kijken naar waar innovatie precies vandaan komt: De overheid of het bedrijfsleven? Want, zo zegt ze, we zijn eraan gewend geraakt nieuwe technologie te zien als iets wat door slimme, hippe techneuten bedacht wordt in bedrijven als Apple of Google. Maar is dat wel zo? Welke rol speelt de overheid eigenlijk bij innovatie? En wat gebeurt er als we de overheid buitenspel zetten? Wat zou de iPhone waard zijn zonder internet, gps en touchscreen technologie? Al deze onderdelen hebben hun oorsprong niet bij Apple, maar bij onderzoeksinstituten, universiteiten en door de overheid gesubsidieerde bedrijven. Zonder overheid geen iPhone, maar de heersende mening is dat we innovatie het beste aan het bedrijfsleven kunnen overlaten.
Tegenlicht onderzoekt waar nieuwe technologieën, van medicijnen tot technische snufjes, precies vandaan komen. Wie betaalt er voor de ontwikkeling, en wie verdient eraan? Mariana Mazzucato ontzenuwt een aantal hardnekkige mythes over de oorsprong van nieuwe technologie. Bijvoorbeeld dat innovatie altijd van snelle ondernemers moet komen en niet van luie, afwachtende en bureaucratische overheden. Een bedrijf als Apple heeft technologisch veel kunnen profiteren van de Amerikaanse overheid. Maar veel grote ondernemingen die winst maken met door de overheid mee ontwikkelde technologie, betalen nu amper belasting.
Kan de overheid ook in de toekomst nog bijdragen aan technologische ontwikkeling? Volgens Mazzucato bestaat het risico dat technologische vooruitgang ernstige vertraging oploopt als innovatie alleen aan het bedrijfsleven wordt overgelaten. Tegenlicht onderzoekt het innovatieklimaat in Europa en welke rol overheid en bedrijfsleven daarin spelen. Zo werkt vliegtuigfabrikant Airbus samen met de Europese ruimtevaartorganisatie ESA in de ontwikkeling van 3d-printen, en kijken we in het Amsterdams Medisch Centrum naar de kosten en baten van het maken van weesgeneesmiddelen. In Denemarken heeft de overheid een grotere rol in innovatie; daar is de overheid rechtstreeks durfinvesteerder in nieuwe technologie. Niet alleen de kosten komen zo bij de overheid terecht, maar ook de winsten zoals bij Universal Robots, fabrikant van slimme robotarmen, dat voor honderden miljoenen werd verkocht. Is dat het ideale ecosysteem om technologische ontwikkeling te versnellen?
De uitzending word op 25 oktober uitgezonden om 21.05 op NPO 2 en is daarna terug te zien op www.tegenlicht.vpro.nl.
